Martxoan hasi dira babestutako baso honetako landaredia baskularrari buruzko lehen ikerketa zientifikoak. Lehenago ere, 2000ko hamarkadaren hasieran, landaredia fungikoaren oinarrizko bilduma bat egin zen, udalerri jakin batzuetan dauden perretxiko eta onddo espezieak aztertuz.
Oraingo honetan, Natura 2000 Sarean dagoen Aiako Harria Parke Naturaleko eta Kontserbazio Bereziko Eremuko (KBE) bertako landaredia-populazioen kontserbazio ekologikoaren egoerari buruz dagoen kezka eta ezjakintasuna ikusita, Errenteriako Udalak Aranzadi Zientzia Elkartea kontratatu du eremu honetako ondare naturala eta haren gainean dauden mehatxuak ezagutzeko behar diren ikerketa zientifikoak egiteko.
Añarbe onura publikoko mendia da eta, antzinatik, udal jabetzakoa. Batez beste % 60ko malda du eta Gipuzkoako biztanleriaren erdia baino gehiago urez hornitzen duen Añarbeko urtegiaren zuzeneko arroan dago. Belarjaleen presentziak eta basoetan sakabanatuta dauden 500 ardi baimenduen presentziak presio handia eragin diezaieke baso-habitatei eta landarediari, etorkizuneko Erreserba Eremuko landarediaz elikatzen baitira. Azienda larria (behiak eta zaldiak) ez da baimentzen, lurzoruari eta landarediari eragin diezaiokeelako, duen pisuagatik eta bere dietak eskatzen duen landare bolumen handiarengatik.
Horrekin lotuta, Parke Naturalaren Administrazioak eta Udalak Añarben egiten ari diren erabilerak eta jarduerak arautu dituzte: ehiza, motordun ibilgailuak, aisialdi-eremuen erabilera, BTT, artzaintza estentsiboa, eskalada, kirol-probak, mendi-ibilaldiak, etab. Helburua da jarduera horiek kontserbazio-helburuetan eta biodibertsitatean duten eragina murriztea eta minimizatzea, eta, horretarako, baldintza normatiboak eta mugak aplikatzen dira etengabe. Helburua da isileko ehizaren, legez kanpoko jardueren, jardunbide txarren eta habitat naturalen zein flora eta fauna basatien aurkako mehatxuen kontra borrokatzea.
Erreserba-eremuak natura- edo kontserbazio-balio handiko guneak edo basoak dira. Metatzen dituzten ezaugarrien artean honako hauek daude: adin guztietako aleak, zuhaitz handi eta zaharrak, landaretza eta oihanpe geruza ugariko errezela, motzondo ugari eta handiak, zuhaitz komunitate desberdinak, errezeleko zuloak, zuhaitzak eraisteak eragindako goragune txikien mikrotopografia, egitura konplexua, zuhaitzen arteko espazio zabala, eta oihanpe naturalaren birsorkuntza handia.
Añarbe EPMko baso- eta ibai-habitaten kontserbazio ekologikoaren egoera ez da batere egokia, nahiz eta duela hamarkada batzuk erreserba gisa proposatutako eremuan baso naturalen mozketa eten, horrek erreserbako baso-unaden heldutasun-egoera (osaera, egitura eta funtzioak) lortzeko ekimenak barneratzea ahalbidetzen du.
Ildo horretatik, 2022tik aurrera, Añarben baimendu beharreko abelburuen eta abeltzainen kopuruan luzamendu bat ezarri da, bai presentzia horrek izan ditzakeen eraginak ebaluatu ahal izateko bai aziendaren gehieneko bolumena eta hura kokatu edo konfinatzeko larratze-eremuak zehaztu ahal izateko.
